Niedziela Palmowa nazywana jest także Niedzielą Męki Pańskiej lub Niedzielą Kwietną. Jest to pierwszy dzień Wielkiego Tygodnia. Nazwa wzięła się od zwyczaju święcenia palm, a po raz pierwszy użyto jej w XI wieku.
Święto to powstało, aby uczcić przybycie Jezusa Chrystusa do Jerozolimy. Zbawiciel wjechał na osiołku i przekroczył mury miasta. Tłumy wiernych witały Go i rzucały na ziemię gałązki oliwne i palmowe.
Wszyscy wierni, którzy uczęszczają do kościoła, są zapraszani do udziału w procesji z udekorowanymi palmami. Nabożeństwo prowadzi kapłan, który błogosławi palmy. Następnie zabiera się je do domu, aby tydzień później ozdobić nimi stół wielkanocny.
Chociaż Niedziela Kwiatów jest dniem ruchomym, zwykle przypada w kwietniu. W związku z tym palmy przynoszone do kościoła rzadziej wykonane są z gałązek wierzby, a częściej zastępują je sztuczne suszone kwiaty, bukszpan, wstążki i „kotki”. Chociaż wyglądają jak patyki, ich wysokość i grubość może być różna: Mogą być tak krótkie jak kilka centymetrów lub tak długie jak kilka metrów.
Palmy święci się w Polsce w Niedzielę Męki Pańskiej. Wiąże się z nimi wiele wierzeń, zwyczajów i tradycji. Ponieważ wierzba może rosnąć na bardzo ubogiej glebie, jest uważana za „życiodajną” i może wytwarzać palmy ze swoich gałązek.
Poświęconymi palmami rolnicy obsypywali swoje pola i zwierzęta hodowlane, wierząc, że ochroni je to przed wszelkimi nieszczęściami, kradzieżami i chorobami. Poświęconą palmą posypywano zwierzęta i pola. Następnie wieszano ją nad drzwiami domu. Wierzono, że w ten sposób ochroni rodzinę przed chorobami, ogniem i innymi złymi mocami.
Ciekawostki i zwyczaje
Niedziela Palmowa jest ważnym dniem od wielu wieków. Wiele z tradycyjnych zwyczajów przetrwało do dziś.
Pucheroki to przedświąteczna zbiórka, w której biorą udział uczniowie/studenci. Uczniowie cierpliwie czekają na zakończenie nabożeństwa, zanim pójdą do kościoła. Gdy tylko zgromadzeni wyjdą, uczniowie śpiewają, recytują i czytają wiersze. Ludzie nagradzają ich wtedy drobnymi datkami pieniężnymi.
Zwyczaje wiejskie: Dawniej w wioskach dotykano poświęconymi palmami bydła, aby zapewnić mu dobry rozród. Pojedyncze gałązki brzozy wtykano też do uli, aby zapewnić obfitość miodu. Rybacy wkładali poświęcone gałązki do sieci, aby zapewnić sobie obfity połów ryb.
Długość palmy – tradycja kurpiowska głosi, że im dłuższa palma, tym szczęśliwsze i zdrowsze życie. Do dziś tradycją kurpiowską jest spożywanie bazylii dumnie zdobiącej palmy. Uważa się, że leczy to wszystkie rodzaje grypy, anginę i przeziębienia.
Konkurs na najdłuższą palmę – na Kurpiach i w Nysie w Małopolsce co roku odbywa się ogólnopolski konkurs na najdłuższą i najpiękniejszą palmę. Często przekraczają one kilka metrów. Krajowe stacje radiowe i telewizyjne co roku transmitują tę uroczystość.