Zgodnie z wierzeniami Kościoła Wielkanoc jest najważniejszym świętem w rocznym kalendarzu liturgicznym. Nie jest ono jednak tak oczekiwane jak Boże Narodzenie ze względu na swoje obchody i oprawę.
Wielki Tydzień
Nie należy mylić z Niedzielą Palmową, gdyż poprzedza ona Wielkanoc. Istnieje wiele początków tego święta. Najczęściej kojarzone jest ze słowiańskim świętem witającym wiosnę. Dopiero później tradycje chrześcijańskie zaczęły przypisywać je do tej niedzieli.
Tradycja mówi, że pokarmy na Wielką Niedzielę będą podawane w Wielką Sobotę na zakończenie Wielkiego Tygodnia. Ma to na celu poświęcenie pokarmów i uczynienie ich pretekstem do pojednania.
Koszyczki wielkanocne stają się coraz bardziej powszechne, a ich zawartość jest często dość zaskakująca.
Dawniej bogaci ludzie gościli w swoich domach księży, którzy błogosławili najbogatsze stoły. Obecnie każdy wierny idzie do kościoła z koszyczkiem z jajkami. Później umieszcza się je na świątecznych stołach i dzieli się nimi z najbliższymi. W koszyczku często znajduje się chleb, symboliczna kromka chleba, sól i kawałek kiełbasy.
Co oznaczają poszczególne potrawy?
- Jajko jest symbolem zwycięstwa życia nad śmiercią
- Chleb kojarzy się z dobrobytem i szczęściem w życiu
- Sól to oczyszczenie i siła życiowa
- Wędliny są symbolem zdrowia, dobrobytu i stabilności życiowej
- Chrzan jest synonimem siły fizycznej i umiejętności pokonywania przeszkód
- Symbolem doskonałości i ponadprzeciętnych umiejętności jest ciasto
- Produkty mleczne (nabiał) są symbolem związku człowieka z naturą
Wielkanoc – ruchome święto
Wielkanoc to święto ruchome. Oznacza to, że nigdy nie zostało ustalone w sposób ostateczny. Obchodzone jest w pierwszą niedzielę po 21 marca, kiedy jest pełnia księżyca.
O datę tego święta toczono wiele sporów i do dziś nie zostały one rozstrzygnięte. Podejmowano nawet próby ustalenia tej daty. Nie udało się to jednak ze względu na fakt, że data śmierci Jezusa jest związana z żydowską Paschą. Miało to miejsce trzy dni przed rozpoczęciem święta. Link jest nadal aktualny.
Wypędzenie w sadzie i inne rytuały
Od wieków stoły wielkanocne ozdabiano zajączkami, a przede wszystkim barankami z ciasta maślanego, czekolady lub marcepanu. Baranki wykonane z metali szlachetnych, takich jak złoto i srebro, oraz kamieni szlachetnych były dawniej używane do dekoracji stołów osób zamożnych.
Wiele obrzędów wielkanocnych z czasem zaginęło. Na przykład tradycja zakopywania jajka wielkanocnego w ziemi, aby zagwarantować obfite zbiory, lub wrzucania jajka do ognia, aby je ochronić, albo zakopywania jajka wielkanocnego pod nowo wybudowanym domem, aby zapewnić jego pomyślność przyszłym mieszkańcom.
Ze świętem tym wiązało się wiele innych obrzędów: jajka wieszane w sadach zapewniały obfite zbiory; toczenie jajek na grzbietach zwierząt zapewniało im zdrowie, płodność i urodzaj.
Nie ma już dziś tradycji dzielenia się jajkiem podczas świątecznego śniadania. Cała pieczona świnia była uważana za znak bogactwa i powszechnie podawano jak najwięcej potraw mięsnych. Do innych przysmaków należały galaretki mięsne, bigos, biała kiełbasa, żurek i inne potrawy. Nie brakowało też wyszukanych ciast drożdżowych i kolorowych mazurków (które można kupić tylko na Wielkanoc).